Zbliżająca się 85. rocznica urodzin ks. Józefa Tischnera sprawiła, że pojawiło się kilka nowych inicjatyw dedykowanych jego osobie i dziełu. Jedną z nich są gdańskie Dni Tischnerowskie, organizowane przez Europejskie Centrum Solidarności i Instytut Kaszubski. Impreza odbędzie się w dn. 9-16 marca, a jej gośćmi będą m.in. Krzysztof Czyżewski, abp Tadeusz Gocłowski oraz Kazimierz Tischner.

Jak podkreślają organizatorzy, ks. Józef Tischner „dał podwaliny duchowe etyce solidarności – wspólnego życia według nowych zasad”. Na stałej wystawie w Europejskim Centrum Solidarności jest miejsce upamiętniające tego wybitnego filozofa i duszpasterza. W tym roku ECS chce go jednak uczcić specjalnie, nawiązując do Dni Tischnerowskich, które od 2001 roku odbywają się w Krakowie. Współorganizatorami imprezy, oprócz ECS i Instytutu Kaszubskiego, są Stacja Polskiej Akademii Umiejętności w Gdańsku i Duszpasterstwo Środowisk Twórczych.

Oto szczegółowy program:

9 marca (środa), godz. 18, Biblioteka ECS
„Obcowanie. Wobec kryzysu wspólnotowości” – wykład Krzysztofa Czyżewskiego (w ramach cyklu „Gdańskie Wykłady Solidarności”)

Krzysztof Czyżewski – praktyk idei, animator kultury, poeta i eseista, współtwórca Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach oraz Fundacji Pogranicze – przyjrzy się z głębokiemu kryzysowi wspólnotowości. Po wykładzie odbędzie się dyskusja z publicznością.
Europa przypomina coraz bardziej wioskę z filmu Wernera Herzoga „Szklane serce”, w której utracono tajemnicę konstytuującą życie mieszkańców, a prorocy wieszczą nadejście końca świata. Rozpaczliwie poszukujemy kozła ofiarnego, pod ręką mając imigrantów i podejrzliwie spoglądając na muzułmanów. Nie zbudujemy racjonalnego gruntu dla przyszłości, okopując się na własnym brzegu. Zdaniem Krzysztofa Czyżewskiego, możemy tego dokonać jedynie wspólnie z innymi, obejmując tu i teraz całe sąsiedztwo i udzielając gościny. W tym stwierdzeniu nie chodzi o doraźne uzasadnienie potrzeby zmierzenia się z wielką falą przychodźców, która wywołała europejski kryzys. Chodzi o odwieczną tajemnicę wspólnoty, która ustanawia się w pełni tylko dzięki obecności obcego. Dlatego „obcowanie”.

13 marca (niedziela), godz. 12, Kościół św. Jana w Gdańsku
Msza św. w intencji dziękczynno-błagalnej: za życie ks. Józefa Tischnera i o więcej Tischnerów na te trudne czasy – liturgii będzie przewodniczył abp Tadeusz Gocłowski, dobre myśli z twórczości ks. Józefa Tischnera przywoła aktor Ryszard Ronczewski

15 marca (wtorek), godz. 17, Sala wystaw czasowych ECS
„Praktyki godności i solidarności” – debata z udziałem Sławomira Adamczyka (eksperta działu branżowo-konsultacyjnego NSZZ „Solidarność”), Agaty Czarnackiej (filozofki, redaktor naczelnej serwisu Lewica24.pl) i Krystiana Szadkowskiego (filozofa, adiunkta w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu); prowadzenie: Edwin Bendyk (publicysta tygodnika „Polityka” i autor koncepcji spotkania)

Wychodząc od tischnerowskiej „Etyki solidarności” pragniemy zastanowić się nad kluczowymi dla współczesności ideami godności i solidarności, bez których nie uda się wyjść z kryzysu społeczeństw, którego jesteśmy dziś świadkami. Głównymi tematami debaty będą: godność – jako podstawowe pojęcie współczesnego uniwersalizmu w czasach postuniwersalistycznych, solidarność – jako cnota kardynalna, współzależność – jako główna relacja społeczna, praca i dialog – jako praktyki godności i solidarności prowadzące do wytwarzania tego, co wspólne, a także rozwój – jako społeczny wysiłek, polegający na zapewnieniu każdemu możliwości realizacji swojego potencjału.

16 marca (środa), godz. 18, Audytorium ECS
„Tischnerowskie inspiracje” – wieczór wspomnień z udziałem Kazimierza Tischnera oraz Wojciecha Bonowicza, Józefa Borzyszkowskiego, abp. Tadeusza Gocłowskiego i Mieczysława Ronkowskiego; prowadzenie: Cezary Obracht-Prondzyński

Wieczór otworzymy filmem „Góral w sutannie” (2001), autorstwa Adama Kinaszewskiego, dokumentalisty z Gdańska. Po projekcji filmu zaprosimy do dyskusji o znaczeniu postaci ks. Józefa Tischnera dla polskiej religijności, kultury oraz jego roli w dobie społecznych i politycznych transformacji Polski. Jest nadziej, że dowiemy się m.in.: czy prawdą jest, że po tym, jak ks. Tadeusz Gocłowski otrzymał nominację na biskupa, ks. Tischner wysłał do niego telegram o treści: „Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada”; co łączyło filozofa z Kaszubami; jaki miał udział w sprowadzeniu na Podhale maszyn rolniczych i czy zdarzało mu się spierać z Bogiem? Podczas wieczoru wspomnień o ks. Józefie Tischnerze odczytane zostaną fragment jego tekstów.

Ponadto trwają prace nad udostępnieniem w domenie publicznej tekstu „Etyki solidarności”. Być może uda się to zrobić w trakcie trwania Dni.

Więcej informacji o działalności Europejskiego Centrum Solidarności można znaleźć tutaj. 
Informacje o Dniach Tischnerowskich w Gdańsku znajdują się tutaj.

Zdjęcie: strona internetowa ECS (materiały prasowe).