„Pomieszczone tu >>eseje<< krążą wokół jednego słowa: esse, ειναι, sein, być… I potykają się na progu partykuły przeczącej >>nie<<, która wzbrania dostępu do zagadki >>bycia<<”, pisze na okładce nowego zbioru swoich esejów Cezary Wodziński. Książka nosi tytuł „Esseje pierwsze” i ukazała się nakładem Fundacji Terytoria Książki.
Cezary Wodziński przyzwyczaił nas do tego, że kolejne zbiory szkiców filozoficznych opatrywał podtytułami: „Eseje” („Cóż po filozofie?”, 1992), „Eseje drugie” („Hermes i Eros”, 1997), „Eseje trzecie” („Pan Sokrates”, 2000), „Eseje czwarte” („Nic po ironii”, 2006). Tym razem otrzymujemy tom zatytułowany po prostu „Esseje pierwsze”, co ma podkreślić fakt, że centralną problematyką zebranych w nim szkiców jest problematyka bycia.
Sprawa nie jest jednak tak prosta. Po pierwsze, jest to książka przekrojowa, nie zbierająca dorobku z określonego czasu, ale raczej idąca przez niemal cała twórczość Wodzińskiego. Najstarszy z zaprezentowanych esejów („Hermes i Eros. Impresja hermeneutyczna”) opublikowany został pierwotnie w 1993 roku, najnowszy („Dobre wychowanie. Platońskie przypisy do Nietzschego i Heideggera”) – w 2008. Jest to więc swego rodzaju „reader”, który można potraktować jako klucz do interpretacji całego filozoficznego dorobku Wodzińskiego.
Z tego zresztą powodu – po drugie – można w tym zbiorze znaleźć wszystkie ważne dla Wodzińskiego tematy: od bycia, przez prawdę i dobro, po Boga. Wodziński nazywa swoją książkę „niewypaloną do dna cegiełką”, co ma sygnalizować, że myślenie nad poszczególnymi problemami nie zostało zakończone. Oczywiście, można powiedzieć, że każdy z problemów daje się przedstawić jako aspekt centralnej kwestii – bycia. Tyle że – takie można odnieść wrażenie, czytając ten to – Wodzińskiego interesuje raczej nie bycie jako takie, lecz coś, co nazwał kiedyś „byciem-człowiekiem”. „Esseje pierwsze” paradoksalnie dają się interpretować jako zarys jego prywatnej antropologii filozoficznej.
I jeszcze ciekawostka. W zbiorze znalazł się m.in. esej zatytułowany „Agathon. O dobru >>poza dobrem i złem<<”. Esej ten został po raz pierwszy opublikowany w „Księdze pamiątkowej ku czci Józefa Tischnera”, przygotowanej z okazji nadania mu honorowego doktoratu przez Uniwersytet Łódzki. W swej pierwotnej wersji poprzedzony on został dedykacją: „Dla Wielkiego Agatologa z Łopusznej”. Szkoda, że w obecnym wydaniu ta dedykacja zniknęła.
„Esseje pierwsze” można zamówić tutaj.
