„Kościół w czasach kard. Wyszyńskiego staje się Kościołem niebywałego wysiłku duszpasterskiego. Tak ogromnej pracy jeszcze w polskiej historii nie było”, pisał o dziedzictwie Prymasa Tysiąclecia ks. Józef Tischner. Do księgarń trafiło nowe, rozszerzone i zmienione, wydanie biografii kard. Stefana Wyszyńskiego pióra Ewy K. Czaczkowskiej.

Biografia prymasa Wyszyńskiego była bogata i burzliwa, a jego działalność budziła kontrowersje już za życia. Otaczany szacunkiem jako „męczennik komunizmu”, był jednocześnie krytykowany za podpisane wcześniej porozumienie z komunistycznymi władzami. Podziwiany za odwagę i upór, był przez część środowisk w Kościele nierozumiany, a nawet nielubiany; jego program Wielkiej Nowenny spotkał się z oporem księży i niektórych biskupów, a nastawienie na umacnianie ludowej pobożności zniechęcało do niego intelektualistów. Nikt nie mógł mu odmówić pracowitości i gorliwości, ale tylko ci najbardziej przenikliwi – jak cytowany wyżej Tischner – widzieli w nim wizjonera, który myśli „na daleką metę”.
W 60. rocznicę internowania prymasa Wyszyńskiego do księgarń trafiło nowe wydanie obszernej (przeszło 700 stron!) opowieści o jego życiu, której autorką jest dziennikarka Ewa K. Czaczkowska. Już pierwsze wydanie, opublikowane przez Świat Książki, zostało bardzo dobrze przyjęte, jednak nowa edycja – przygotowana przez Znak – wzbudzi zapewne jeszcze większe zainteresowanie. Autorka skorzystała bowiem z szeregu uwag, uzupełnień i dopowiedzeń, którymi podzielili się z nią czytelnicy pierwszego wydania. W „pośmiertnym życiu” prymasa Wyszyńskiego miały zresztą miejsce ostatnio nowe fakty: prace nad tzw. positio – najważniejszym dokumentem toczącego się od 2001 roku procesu beatyfikacyjnego – są już na finiszu, uznano też, na razie na poziomie diecezjalnym, cud dokonany za jego wstawiennictwem.

Napisana świetnym stylem opowieść jest rzetelnie udokumentowana. Autorka nie pominęła żadnych trudnych momentów biografii Prymasa – jak wspomniane porozumienie z 1950 roku czy jego rezerwa wobec rodzącego się ruchu „Solidarności”. Trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek przyszłą dyskusję o Kościele w PRL-u bez znajomości tej książki. W tekście znalazły się też drobne „tischneriana”: autorka przywołuje m.in. wypowiedzi osób, które broniły po latach idei Wielkiej Nowenny i peregrynacji obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej po Polsce. „Przed obrazem modlono się dzień i noc. Wywoływał on ogromne emocje religijne i czysto ludzkie. Jednak z obserwacji na przykład ks. Józefa Tischnera i ks. Adama Bonieckiego, którzy w czasie takich uroczystości dziesiątki godzin spędzili w konfesjonale, wynika, że nie była to religijność magiczna, wyłącznie zwyczajowa. Peregrynacja obrazu zmieniała duchowo ludzi – i to zarówno tych prostych, jak i inteligencję”. Czaczkowska cytuje wspomnienie Tischnera, który mówił: „To nie byli ludzie, którzy do Kościoła chodzili z przyzwyczajenia. Pewnie, że się rozwodzili, że pili wódkę. Ale widziałem też, że kiedy podczas peregrynacji facet, który lubi wódkę, złoży śluby trzeźwości, to potem z ogromną męką trzyma fason i nie pije. Widziałem, że małżeństwo, które się przed laty pokłóciło, po peregrynacji zaczyna ze sobą rozmawiać i nawet odnajduje dawną miłość”.
Książkę „Kardynał Wyszyński. Biografia” – w atrakcyjnej cenie, a także w atrakcyjnych pakietach – można zamówić tutaj.