25 października zmarł prof. Jerzy Szacki, wybitny socjolog i historyk myśli społecznej, jeden ze współtwórców warszawskiej szkoły historyków idei. Miał 87 lat. W 2012 roku otrzymał Nagrodę Znaku i Hestii im. ks. J. Tischnera za całokształt twórczości, w której łączył „najwyższe standardy rzetelności naukowej z wrażliwością na los konkretnego człowieka poddanego naciskowi procesów historyczno-społecznych”.
Jerzy Szacki (1929-2016) był emerytowanym profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Przez ponad 30 lat kierował Zakładem Historii Myśli Społecznej w Instytucie Socjologii UW, a w latach 1981-1983 był dziekanem Wydziału Filozofii i Socjologii tej uczelni. Wykładał też w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie oraz na uniwersytetach zagranicznych.
W latach 1974–1991 był redaktorem naczelnym kwartalnika „Polish Sociological Bulletin”. Napisał szereg książek i opracowań, m.in. „Tradycja”, „Spotkania z utopią”, „Znaniecki”, „Dylematy historiografii idei” i „Liberalizm po komunizmie”. Najbardziej znaczące miejsce w jego dorobku zajmuje monumentalna „Historia myśli socjologicznej”, której pierwsze wydanie ukazało się w języku angielskim w 1979 roku. Później wielokrotnie uzupełniał i uaktualniał tę monografię; w 2003 roku otrzymał za nią Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w kategorii nauk humanistycznych i społecznych.
W latach 70. Szacki – choć był członkiem PZPR – związał się ze środowiskiem nastawionym opozycyjnie do ówczesnej władzy. W 1978 roku uczestniczył w konwersatoriach „Doświadczenie i Przyszłość”, gdzie spotykała się inteligencja partyjna i bezpartyjna. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego wystąpił z partii. W 1991 był jednym z założycieli ugrupowania Solidarność Pracy.
Wraz z matką, Barbarą Szacką, odznaczony został medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za uratowanie podczas okupacji Ireny Hollender. W 2008 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
W 2012 roku podczas 12. Dni Tischnerowskich prof. Szacki odebrał Nagrodę Znaku i Hestii im. ks. J. Tischnera w kategorii pisarstwa religijnego lub filozoficznego stanowiącego kontynuację „myślenia według wartości”. Jury podkreśliło, że jego twórczość łączyła „najwyższe standardy rzetelności naukowej z wrażliwością na los konkretnego człowieka poddanego naciskowi procesów historyczno-społecznych”, a sam uczony zaskakiwał niezaspokojoną ciekawością, która kazała mu „wciąż poszerzać i rewidować zdobytą już wiedzę”. „Wielkie to dla mnie wyróżnienie i niespodziewane trochę”, powiedział podczas uroczystości. „Czuję się obdarowany przez patrona tej nagrody, choć nie mogę powiedzieć, że jestem jego pełnowartościowym kontynuatorem”.
Rok wcześniej – podczas 11. Dni Tischnerowskich – prof. Szacki wziął udział w konferencji „Maski i twarze patriotyzmu”, w trakcie której wygłosił referat zatytułowany „Patriotyzm jako >>błąd<< i jako >>cnota<<”.