„Filozofia człowieka. Wykłady” – taki tytuł nosi czwarty tom „Dzieł zebranych” Józefa Tischnera wydawanych przez Instytut Myśli Józefa Tischnera. Krakowski filozof wykładał ten przedmiot przez kilkadziesiąt lat, cały czas dokonując zmian w programie wykładów.

 

Książka ukazała się w grudniu minionego roku, teraz trafiła do szerszej sprzedaży, choć najłatwiej zamówić ją przez internet. Publikacja zawiera zarówno wykłady opracowane – jeszcze za życia Tischnera – w formie skryptów (i wydane w niskich nakładach w 1982 i 1986 r.), jak i zachowane nagrania i spisane przez uczestników wykłady z roku akademickiego 1983/1984. Znajdziemy w niej przegląd podstawowej problematyki i kluczowych pojęć (rozumienie człowieka, osoba, egzystencja, ciało, wolność, duchowość, śmierć), ale też krytyczne spojrzenie na rozmaite ujęcia tej problematyki w XIX- i XX-wiecznej filozofii. Książkę opracowali redakcyjnie Zbigniew Stawrowski i Adam Workowski.

„Wykłady z ..Filozofii człowieka<< w Papieskiej Adademii Teologicznej w Krakowie odbywały się we wtorki w godzinach 14.15-15.45, ale zazwyczaj trwały krócej, około jednej godziny i piętnastu minut”, pisze we wstępie Stawrowski. „W roku akademickim 1982/1983 Tischner wykładał w Sali przy parafii św. Szczepana przy ulicy Sienkiewicza 19, natomiast od roku 1983/1984 w Sali przy kościele św. Katarzyny, przy ulicy Augustiańskiej 7”. W wykładach, choć miały charakter otwarty, uczestniczyło zwykle kilkadziesiąt osób: studenci filozofii PAT, klerycy oraz niewielka grupa zainteresowanych osób z innych kierunków. W późniejszych latach wykłady przeniesiono do budynku PAT przy ul. Szujskiego.

„Spośród wielu prowadzonych przez niego cyklów były to dla samego Tischnera wykłady najważniejsze, dotyczące kwestii z jego perspektywy najbardziej fundamentalnych”, pisze Stawrowski. Słuchaczki i słuchacze mieli tu do czynienia „z pracą u podstaw oraz próbą systematycznego i wyczerpującego ujęcia szerokiego obszaru myśli reprezentowanego przez bliższych mu i dalszych, ale jednak pierwszorzędnych filozofów. Zestawienie w tomie trzech serii wykładów pozwala na prześledzenie kolejnych lektur Tischnera, a także związanych z nimi filozoficznych spotkań, fascynacji i starć oraz widocznej ewolucji jego własnych poglądów”. Ewolucji – dodajmy – której zwieńczeniem była jego własna filozofia człowieka, którą nazwał filozofią dramatu.

Obszerny, liczący 600 stron tom, można zamówić tutaj.