„Jestem śpiochem potwornym. Więcej śpię, niż myślę”, mówił podczas „Śniadania mistrzów”, zorganizowanego w ramach Festiwalu Kopernika, Karol Tarnowski. Rozmowa o przyzwyczajeniach, filozofii, sztuce i o tym, co to znaczy pięknie myśleć, odbyła się 21 maja 2016 r., a prowadził ją Wojciech Bonowicz.
Tematem przewodnim Festiwalu Kopernika w 2016 r. było piękno. Stąd jednym z pierwszych pytań zadanych gościowi było pytanie o „piękne myślenie”. Jubileuszowa księga ku czci Karola Tarnowskiego, wydana na jego 75-lecie, nosiła bowiem taki właśnie tytuł: „Pięknie myśleć”. „Kiedy mówimy o pięknym myśleniu, to o czym my właściwie mówimy?”, pytał prowadzący.
„Muszę powiedzieć, że ja tego sformułowania nie rozumiałem”, odpowiedział filozof. Moim zdaniem, myślenie, a zwłaszcza myślenie filozoficzne, zdąża do prawdy. Prawda jest tą wartością, która przyświeca myśleniu. Rozmawiałem z moją żoną o tym, co to znaczy >>pięknie myśleć<<. I ona mi powiedziała: >>Popatrz na Tischnera. Albo popatrz na późnego Kołakowskiego. Czy to nie są piękni myśliciele?<< I to mnie zastanowiło. To znaczy, że jest coś takiego w treści myślenia – niezależnie od tego, jak to potem wygląda w pisaniu. Pięknie myśleć to może: dostrzegać pozytywne strony rzeczywistości i nie widzieć człowieka redukcyjnie czy redukcjonistycznie, ale jako kogoś, kto ma w sobie tęsknotę do wyższych wartości, do Boga. Nie chodzi o to, żeby nie widzieć zła, ale – żeby raczej widzieć dobro niż zło”.
„A czy na przykład Husserl myślał pięknie?”, dopytywał prowadzący. „Husserl myślał pięknie, bo miał też wysokie wyobrażenie o człowieku. Człowiek ma świadomość transcendentalną, która dotyka czegoś, co jest wieczne w człowieku. Wierzył w ludzką świadomość, był przekonany, że ona jest w stanie przebudować kulturę europejską, która popada w rożne >>płaskości<<, że tak powiem. Tak, Husserl myślał pięknie. Ale nie jestem pewien, czy powiedziałbym to samo o Heideggerze”.
W długiej, ponad godzinnej rozmowie, znalazło się miejsce na pytania i o porządek dnia bohatera spotkania, i o wybór filozofii zamiast muzyki (Tarnowski w młodości przygotowywał się do kariery pianisty) i o filozofów, po lekturze których „chce się żyć”. Rozmowa odbyła się w sobotę 21 maja 2016 r. w księgarni-kawiarni De Revolutionibus przy ul. Brackiej w Krakowie.
20 lutego br. Karol Tarnowski kończy 80 lat.
Autorem zdjęcia z tego spotkania jest Adam Walanus.