„Nikt do tej pory nie zebrał w spójną całość trudnych zagadnień z pogranicza nauki i wiary. To się właśnie udało zrobić”. Tak o książce Tadeusza Pabjana „Anatomia konfliktu” napisał w „Tygodniku Powszechnym” Artur Sporniak. Wydawcą książki jest Copernicus Center Press.

Pełny tytuł książki brzmi: „Anatomia konfliktu. Między nowym ateizmem a teologią nauki”. Sam autor tak pisze o tym, co jest najważniejszym wątkiem książki: „Pogranicze teologii i nauk empirycznych to w dużej mierze teren niezbadany. Wiedzeni ciekawością, zapuszczają się tam niekiedy filozofowie i naukowcy zajmujący się fizyką, chemią i biologią, natomiast teologowie najczęściej wolą pozostawać w bezpiecznej odległości od tego obszaru. Przyjmowanie tego typu asekuracyjnej postawy nie jest jednak – zwłaszcza dzisiaj, na progu XXI wieku – najlepszym rozwiązaniem. Współczesna teologia nie może sobie pozwolić na luksus całkowitego ignorowania naukowego obrazu świata, który wyłania się z teorii kosmicznej ewolucji wszechświata i biologicznej ewolucji życia. Teorie te ukazują dokonujący się nieustannie proces stopniowego wzrostu złożoności struktur przyrodniczych, który w perspektywie teologicznej może być postrzegany jako rozciągnięty w czasie akt stworzenia – albo raczej: akt nieustannego stwarzania świata przyrody. Wszechświat jawi się w tej interpretacji jako jeden wielki plac budowy; jako dzieło, które ciągle jeszcze nie jest ukończone i w którym można dostrzec aktywną, stwórczą obecność Boga. Teologiczna i filozoficzna atrakcyjność tego rozwiązania to wystarczający powód, by się mu bliżej przyjrzeć”.

„Pytań skierowanych w stronę wiary, a prowokowanych przez naukę jest coraz więcej”, pisze Artur Sporniak w artykule „Mecz z nowym ateizmem”. „Czy można pogodzić stworzenie z ewolucyjnym rozwojem świata? Czy naukowa teza o hominizacji naszych zwierzęcych przodków narusza teologiczną prawdę o Bożym obrazie w człowieku? Czy Bóg czyniąc cuda narusza porządek przez siebie stworzony? W jaki sposób, szanując autonomię stworzenia, Bóg wysłuchuje naszych modlitw? Czy grzech pierworodny był wydarzeniem, które można zidentyfikować w historii naturalnej człowieka? Rozproszone próby odpowiedzi na te i inne pytania można było do tej pory znaleźć w różnych pracach z pogranicza nauki i wiary, nikt jednak nie zebrał tych zagadnień w spójną całość”. Zdaniem recenzenta „Tygodnika” zrobił to dopiero Tadeusz Pabjan w książce „Anatomia konfliktu”.

„Istnieje niebezpieczeństwo”, pisze dalej Sporniak, „że ta niepozorna pozycja (zaledwie 186 stron), napisana językiem zrozumiałym, ale bliższym sali wykładowej niż pełnej anegdot i zadziorności publicystyki Dawkinsa, może zostać niezauważona. Autor – uczeń i współpracownik ks. Michała Hellera – podjął się próby przedstawienia i uzasadnienia odpowiedzi na trudne czy teologicznie niebezpieczne tematy, np. broni nieinterwencjonistycznego modelu Bożego działania w świecie. Lektura pożyteczna dla każdego, kto stawia intelektualne wymagania swojej wierze. Oby stała się też lekturą obowiązkową dla każdego polskiego kleryka”.

Ks. Tadeusz Pabjan jest wykładowcą filozofii przyrody i filozofii nauki na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Opublikował m.in. książki „Eksperymentalna metafizyka” (2011), „Niedomknięty bilans wszechświata” (2014) oraz – wspólnie z ks. Michałem Hellerem – „Stworzenie i początek wszechświata” (2013) i „Elementy filozofii przyrody” (2014).

Książkę „Anatomia konfliktu”, wydaną w serii „Nauka i wiara”, można zamówić tutaj.