„Oda do Józefa”, „Pochwała cenzora”, „Notatki Marsjanina z obserwacji programów i ideologii polskich partii” – to tylko przykładowe tytuły utworów literackich, które wyszły spod pióra Leszka Kołakowskiego.

Wydany właśnie zbiór „Wejście i wyjście oraz inne utwory ku przestrodze i dla zabawy” przypomina, jak znakomitym był pisarzem. Redaktorem tomu jest dbający o spuściznę po Kołakowskim Zbigniew Mentzel. We wstępie przypomina m.in., że wybitny filozof literaturą parał się od dzieciństwa i że zadebiutował jako poeta – wierszem „Jutrznia się rodzi…”, opublikowanym w 1945 roku, zresztą pod pseudonimem.

Na literacki dorobek autora „Obecności mitu” składają się dramaty (w tym „System księdza Jensena, czyli wejście i wyjście”, od którego tytuł wziął cały zbiór), scenariusze filmowe, satyry, wiersze, limeryki, bajki, humoreski, parodie, a także przekłady wierszy z języków francuskiego i rosyjskiego. Chętnie pisał utwory okolicznościowe – takie jak wspomniana „Oda do Józefa”, przygotowana na 60. urodziny Tischnera, czy napisany z okazji jubileuszu wydawnictwa utwór „Oto częstochowskie rymy, którymi nasz Znak uczcimy”.

W latach 60. Kołakowski opublikował trzy tomy prozy artystycznej – „Klucz niebieski…”, „13 bajek…” oraz „Rozmowy z diabłem” – które wzbudziły entuzjazm miłośników literatury i do dziś cieszą się sporą popularnością. Tomy te są regularnie wznawiane, dlatego nie zostały włączone do omawianego zbioru, który obejmuje, jak pisze Mentzel, „utwory literackie i paraliterackie Kołakowskiego, które są mniej znane, a niekiedy nieznane w ogóle, bo dopiero teraz dostępują druku”.

Taką niespodzianką jest niewątpliwie bulla „Si quis dixerit”, którą Kołakowski napisał po łacinie podczas jednego z kolokwiów w Castel Gandolfo, organizowanych przez Krzysztofa Michalskiego i ks. Józefa Tischnera. Jak informuje podtytuł, bulla ta została „napisana zamiast słuchania nudnego wykładu Levinasa w Castel Gandolfo, a następnie, w wyniku prowokacji Tischnera, odczytana w obecności papieża podczas obiadu”. Miało to zatem miejsce podczas pierwszego z serii sławnych spotkań Jana Pawła II z intelektualistami z całego świata – w sierpniu 1983 roku. Polski filozof był ponoć rzeczywiście poirytowany wystąpieniem znakomitego francuskiego myśliciela. Bulla zawiera m.in. tezę, że ci, którzy twierdzą, iż hermeneutyka jest nauką, powinni zostać potępieni…

Książkę „Wejście i wyjście” – bardzo pięknie wydaną przez Znak – można zamówić tutaj. [http://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,97450,Wejscie-i-wyjscie-oraz-inne-utwory-ku-przestrodze]