„Filozofia nie jest zwykłą wiedzą, nauką obok innych nauk, zdolną do zaspokojenia ciekawości. Filozofia jest mądrością, bez której trudno jest żyć, a jeszcze trudniej być człowiekiem wolnym. Filozofia nie jest po to, by się jej »uczyć«, ale po to, by się nią karmić”, mówił ks. Józef Tischner.
Słowa te stały się mottem najnowszego zbioru jego artykułów i szkiców, zatytułowanego „U źródeł myślenia”. Zbiór ten, opracowany przez Wojciecha Bonowicza, zawiera prace w znakomitej większości niepublikowane wcześniej w innych książkach – a ważne dla rozwoju myśli Tischnera. Znalazł się w nim m.in. słynny szkic „Fenomenologia spotkania”, który był pierwszą próbą opracowania własnej koncepcji filozoficznej, nazwanej później „filozofią dramatu”. Wiele tekstów stanowi przystępne wprowadzenie do zagadnień, które Tischnera nurtowały – tak jest choćby w przypadku szkiców „Wstęp do filozofii osoby”, „Wokół spraw wiary i rozumu” czy mało znanego, a bardzo istotnego dla zrozumienia Tischnerowskiej koncepcji myślenia religijnego, artykułu „Ku Transcendencji, która jest Osobą”.
Układ książki ma ułatwić wędrówkę o meandrach myśli Tischnera, a zarazem pozwala potraktować całość jako szkołę myślenia jako takiego. Stąd jej – pochodzący od redaktora – tytuł. Teksty Tischnera prowadzą do źródeł i same mogą być traktowane jak źródło: czytając je, możemy niemal obserwować, jak rodzi się myślenie, jak poszukuje w świecie źródłowych doświadczeń, jak wreszcie próbuje uchwycić je i opisać.
Wielką niespodzianką jest trzecia część książki zatytułowana „Inny”. Obok znanych dotąd trzech rozdziałów dzieła, nad którym Tischner pracował w ostatnich latach życia, znalazły się w nim dwa kolejne – odkryte niedawno w archiwum autora. Temat „inności” i „innego” był dla Tischnera niezwykle istotny, stanowił kolejny krok w jego filozoficznej refleksji nad tym, co dzieje się między człowiekiem a człowiekiem. Dzieło to nie zostało ukończone, ale niewątpliwie miało ono stanowić trzecią część opus magnum Tischnera, na które składają się ponadto „Filozofia dramatu” i „Spór o istnienie człowieka”.
Filozofia w ujęciu Tischnera jest nie tyle nauką, ile pewnym sposobem życia lub też – istotnym tego życia aspektem. Książka „U źródeł myślenia”, choć gromadzi teksty powstałe kilkadziesiąt lat temu, wychodzi naprzeciw różnym współczesnym poszukiwaniom i pytaniom. Zachęcamy do jej lektury.
Książkę można zamówić tutaj.
